Sort Sol en de ganzen

Begin maart 2023 ben ik naar Denemarken vertrokken. Het idee was om een aantal dagen het fenomeen "Sort Sol" te fotograferen. Sort Sol in het engels vertaald naar Black Sun, is de Deense benaming voor het fenomeen Spreeuwenzwermen. Daar deze zwermen in Denemarken vooral in het westen bij de Wadden voorkomen, verduisteren ze bij zonsondergang de zon. Daar ligt denk ik de verklaring voor de naam "Sort Sol".

Ter voorbereiding heb ik geruime tijd terug het boek Sort Sol van Soren Solkaer gekocht. Een prachtig boek met schitterende foto's, die deels gemaakt zijn in Denemarken, maar ook bv in de Houtwiel in Nederland. Voor mijn trip naar Rome, had ik contact met hem, en ook nu zocht ik contact met hem. Hij heeft me op weg geholpen. Gezien mijn positieve ervaringen in Rome, besloot ik ook nu allereerst op zoek te gaan naar een lokale gids. Via birding pals kreeg ik geen reacties, maar gelukkig vond ik Sort Safari's in Tonder. Bij hun boekte ik een safari op mijn eerste dag. Nog voor ik vertrok kreeg ik een bericht dat de safari niet door kon gaan, daar de Spreeuwen nog niet aanwezig waren. Toch vertrok ik omdat de trip bovenal was bedoeld om daarna mijn dochter, schoonzoon en kleinkinderen in Zuid Zweden te bezoeken. Ik besloot Sort Safari te vragen waar er verder grotere aantallen vogels zouden kunnen zijn. Het idee was om zwermen steltlopers, eenden of ganzen te fotograferen.

Na een rit van ruim zes uur kwam ik aan bij het vakantiehuisje wat ik gehuurd had. De gastvrouw gaf mij een warm welkom en in de middag ging ik een beetje tegen beter weten in op stap. Eerst naar de kust, waar het helaas laag water was en waar de aanwezige eenden en steltlopers op grote afstand zaten. Zelfs met tegenlicht kon ik er niet veel van maken. Bijtijds vertrok ik vervolgens naar een gebied wat bekent staat om de Spreeuwenzwermen. Daarbij had ik het geluk een prachtige groep Brandganzen met mooi licht te kunnen vastleggen. Maar Spreeuwen, dat zat er niet in!

Terug op mijn kamer, zag ik dat Sort Safari mij inmiddels een tip had gegeven voor het fotograferen van Ganzen. Ik besloot daar de volgende middag gebruik van te gaan maken. In de ochtend ging ik naar een eilandje voor de kust genaamd Romo. Daar heb ik heerlijk gewandeld en grote groepen Goudplevieren gezien. Ze waren zeer schuw en lieten zich niet echt fotograferen. Ook waren er veel meeuwen, wat niet hielp, want zodra ik dichterbij kwam, gingen zij de lucht in onder luid gekrijs. Die middag naar het ganzen gebied gegaan. Er waren er duizenden. Toen ze opvlogen had ik direct in de gaten, dat het fotografisch uitdagend was om er iets van te maken. Het was een chaotisch beeld en dat zag je terug in de beelden. Al vrij snel heb ik besloten om met langere sluitertijden te gaan werken. Dat doe ik ook vaak bij Spreeuwenzwermen.

Door nog iets langere sluitertijden te gebruiken na de zonsondergang werden de beelden nog abstracter. Het beeld wat hierbij staat is een beeld waar de vogels niet meer herkenbaar zijn, net als bij het eerste beeld van dit blog. Ik krijg bij dit soort beelden altijd het gevoel van Esscher. Die avond ben ik niet op zoek gegaan naar de Spreeuwen. Ik had mijn eigen "Spreeuwen". De Brandgans als Spreeuw had ik me niet eerder kunnen bedenken.

De volgende ochtend weer terug naar de ganzen. Het was ijskoud met veel wind en nadat ik wat beelden had geschoten, was mijn conclusie dat wandelen en fotograferen bijna onmogelijk waren. Weliswaar waren er de avond daarvoor zo'n 40 kilometer Duitsland in, Spreeuwen gefotografeerd in een zwerm, maar toch besloot ik om door te rijden naar Zweden. Mede gezien de barre weersverwachting voor Denemarken. Om 17 uur kwam ik aan bij mijn dochter, schoonzoon en kleinkinderen.

Er volgden een aantal heerlijke dagen met hen. Erg leuk om de kleinkinderen te zien opgroeien. Met knuffels van dieren en dit keer met puzzels van haaien en andere dieren, probeer ik de kleinkinderen wat van liefde voor de natuur mee te geven. Hopelijk lukt dat! Het gezin van mijn dochter heeft een prachtig huis en een heerlijk vakantiehuis, waar ik verbleef en een prachtig uitzicht had op de binnenzee met veel eenden, meeuwen en zelfs een Zeearend. 

Op de terugweg was het tijd om voor de Spreeuwen te gaan. Inmiddels waren er Spreeuwen gezien over de Duitse grens. Ik besloot de eerste avond daar naar toe te gaan. Vooraf nog even langs de Brandganzen gegaan, wat heerlijk was. In een ijskoude wind stond ik tijdig op de juiste plek, mede dankzij extra informatie van Sort Safari. 

De Spreeuwen hadden echter juist die avond besloten een nieuwe plek op te zoeken. Een klein groepje liet zich nog zien, maar vloog erg ver weg bij een aantal windmolens. Kortom wederom teleurstellend. Ik besloot daarom nogmaals te mailen met Sort Safari. Die lieten laat op de avond weten, dat de Spreeuwen elders waren gezien en dat we daar de volgende dag heen zouden gaan.

Lang heb ik getwijfeld of ik niet al naar huis zou gaan, maar uiteindelijk besloot ik te blijven. In de ochtend heerlijk gewandeld in het dorp en aan het begin van de middag nog een keer naar de ganzen gegaan. Om 16.30 stond de afspraak om met Sort Safari op stap te gaan voor de zwermen. Na een korte introductie, stapten we in de auto en reden eerst naar de ganzen. Ondertussen werd het kouder en kouder. Het begon te sneeuwen en het zicht werd minder en minder. Rond 17.30 stonden we klaar om de Spreeuwenzwermen te gaan fotograferen. Er kwamen kleine groepjes Spreeuwen aangevlogen, maar zwermen deden ze niet. Er waren ook geen roofvogels te bekennen. Uiteindelijk iets verder op gaan kijken, waar we vermoeden dat ze nu gingen slapen. Plots vloog een grotere groep over ons hoofd naar een rietveld. Daarmee was de Sort Sol voorbij. Ter illustratie nog een beeld van een groepje Spreeuwen in de sneeuw.

Tot slot nog wat creatieve beelden van de Brandganzen en wat bijvangst.